4. Endüstriyel Devrim ve Mimarlık Kriz Yok Dönüşüm Var Raşit Gökçeli, Y.Bölge Plancısı (ODTÜ), Mimar (İTÜ) 2018 - 2019

4. Endüstriyel Devrim ve Mimarlık

Kriz Yok Dönüşüm Var

Raşit Gökçeli, Y.Bölge Plancısı (ODTÜ), Mimar (İTÜ)

2018 - 2019

Giriş

Endüstri 4.0 ve mimarlık ile ilgili düşüncelerimi ve hayli çetrefil, çok boyutlu bu mesele ile ilgili olarak ulaştığım sentezi bu kısa kitapta yer alan beş makale ile açıklamaya gayret ettim.

1-“4. Endüstriyel Devrim ve Mimarlık  / Kriz Yok Dönüşüm Var” adlı makalemde endüstri 4.0, yapay zeka, planlama ve mimarlık konusuna sentetik açıdan yaklaşmaya çalıştım.

Konunun felsefe, fen, finans, yapay zeka ile ilişkisini içinde yaşadığımız neokapitalist düzen ile de ilişkilendirerek açmaya gayret ettim.

2-“David Harvey Üzerine Temrinler” adlı makalemde, David Harvey’in dahiyane sunuşu “Visualisation of Capital” den yararlanarak kapitalist bir toplumsal formasyonda kentsel rantların sermayenin para-meta-para döngüsü içerisinde modern kentlerin gelişmesinden de yararlanarak ne tür finansal köpükler yarattığını açıklamaya çalıştım.

Söz konusu olgunun sermayenin organik yapısı üzerindeki etkilerine işaret ettim.

3- “Gayrımenkulün Menkule Dönüşmesi Süreci” adlı makalemde, dijital teknoloji ile finans teknolojisinin gelişmesi sonucunda yakın zamana kadar likid olmayan bir sermaye türü  sermayenin organik kabullenilen gayrımenkulün mortgage (tutsat) ve benzeri tekniklerle ışık hızı ile menkul kıymete dönüşme özelliğini kazanmasını irdeledim.

Gayrımenkulün menkul kıymete dönüşmesi ile birlikte sermayenin organik kompozisyonunun değişmesini ve bu durumun planlama disiplinleri üzerindeki muhtemel etkilerini tartıştım.

4- “Kentlerimizde Çevresel Sorunlara Çözüm Ararken…Gayrımenkule Dayalı Enstrümanlar / Gayrımenkul Değerlerin Menkul Değerlere Dönüştürülmesi ve İkincil Piyasaların Çevreyi Koruma Amaçlı Vergilendirilmesi için Bir Model Önerisi” adlı makalemde benzer sorunları 2005 yılında ülkemizde kurulmasına çalışılan mortgage piyasaı yasası bağlamında tartıştım.

5- “Nitelikli Emeğin Eğretileştirilmesi / Mimarlık Alanında Dönüşüm Vektörleri” adlı makalemde ise refah devletini ilmik ilmik çözen neokapitalist düzen içerisinde prekarizsyon olgusunu ve bu olgunun planlama ve mimarlık mesleği üzerindeki izdüşümlerini tartışmaya açtım.

(I)