Gayrımeşru, yasal olmayan haramzade borç

Gayrımeşru, yasal olmayan haramzade borç

Çeviri: Raşit Gökçeli Y. Bölge plancısı, mimar

Ağustos 2015

 ‘Gayrımeşru Borç’ teorisini doktrini 1927 senesinde Alexander Sack tarafından ortaya kondu.

Bir borcun gayrımeşru olarak nitelendirilmesi için gerekli koşullar üç tanedir :

Bu koşullar

1)Borcun despotik diktatoryal bir rejim tarafından iktidarını güçlendirmek amacıyla alınmış olması,

2) Borcun halk / kamu yararına değil iktidar kadroları ya da iktidar yakınlarının menfaati doğrultusunda alınmış bulunması,

3) borç veren mahfillerin verilen borcun gayrımeşru, yasal olmayan, haramzade niteliğinin bilincinde olmaları

Olmaktadır.

Ayrıca bütün bunlara ek olarak…

Gayrımeşru borç doktrinini 1927 yılında ortaya koyan Alexander Sack ek olarak aşağıdaki açıklamarda bulunmuştur:

“Eğer despotik bir iktidar devlet menfaatları doğrultusunda değil de kendi despotik rejimini güçlendirmek ve ona muhalefet eden ona karşı çıkan güçleri baskı altına almak amacıyla bir borç edinirse edinilen borç ‘gayrımeşru, yasal olmayan, haramzade bir borç’ niteliği taşır ve ilgili ulusu bağlamaz. Dolayısıyla despotik iktidarın iktidar mevkiinden uzaklaştırılması ile birlikte bağlayıcı niteliği kalmaz, yok hükmünde olur.

Alexander Sack ilaveten,

“Despotik hükümetin üyeleri ve onlara yakın mahfillerin kamusal yarar ve devletin menfaatleri ile ilgisi bulunmayan, kişisel menfaatleri uğruna edindikleri borçlar aldıkları borç niteliğindeki her türlü girdiler yukarıda anlatılan gayrımeşru yasal olmayan haramzade borç niteliğindedir. “ önermesinde bulunmuştur.

Alexander Sack, ayrıca borç veren mahfillerin de söz konusu borcun ‘gayrimeşru, yasal olmayan, haramzade’ niteliğinin bilincinde olmalarının altını çizerek, borç veren mahfillerin borç verilen ülkenin halkına karşı düşmanca bir davranışta bulunduklarını belirtir. Dolayısıyla despotik iktidardan kurtulmuş olmaları halinde ilgili ülkenin halkının ve hükümetinin ‘gayrımeşru, yasal olmayan, haramzade’ borç bakımından sorumluluk taşımadıkları ve söz konusu borçların ödenmesinin talep edilemeyeceği sonucuna varır.

.

Alexander Nahum Sack ya da Alexander Naumovich Zak, (5 ekim 1890 Moskova, Rusya – 1955 New York, ABD), Hukuk ilmi hukuk içtihatı ve Rus hukuk profesörü. Uluslararası finans hukuku  alanında uzman idi. Sen Petersburg üniversitesinde öğretim üyeliği yaptıktan sonra 1921 yılında Estonya’ya göçtü. Estonya hükümetine finansal ve parasal alanlarda danışmanlıkta bulundu. Estonya vatandaşlığı da alan Sack, 1925 yılında Paris’e taşındı. Paris Politik Araştırmalar Enstitüsü’nde ve The Hague’daki Uluslararası Hukuk Akademi’sinde hocalık yaptı. Daha sonra 1929 senesinde Londra’ya taşındı. Londra’da hayat Sigortacılığı alanında çalıştı. (Equitable Life Insurance) . Söz konusu şirkette çalışırken NewYork’a  da gitti ve1930 yılında New York’a yerleşti. ABD vatandaşlığını aldıktan sonra, Northwestern Üniversitesi ve New York Üniversitelerinde 1943 yılına kadar çalıştı. Ayrıca ABD Adalet Bakanlığı nezdinde serbest (free lance) uzman olarak 1947 yılına kadar hizmet verdi.

Sack en fazla “odious debt” Gayrımeşru, yasal olmayan, haramzade borç doktrinini oluşturması ile tanınmaktadır. (Devletlerin borçları ve diğer finansal yükümlülüklerinin değişimlerinin yarattığı sonuçlar) adlı eseri 1927 yılında Paris’te Politik Araştırmalar Enstitüsü’nde çalışmakta iken yayımlandı. Alaxander Sack Gayrımeşru, yasal olmayan, haramzade borç kavramını 19 asırdaki örnek vakalara dayanarak oluşturdu. Söz konusu örnek vakalar : Meksika hükümetinin düşük  imparator Maximilian 1 tarafından alınan borçları ödemeyi reddetmesi ve ABD’nin Küba’yı ilhak etmesinin ardından Küba’nın İspanya sömürgesi olduğu dönemde İspanya’dan aldığı borçları ödemeyi reddetmesi idi.

Dette odieuse

Alexander Sack a théorisé cette doctrine en 1927.

Trois conditions se dégagent pour qualifier une dette d’odieuse :

1) elle a été contractée par un régime despotique, dictatorial, en vue de consolider son pouvoir

2) elle a été contractée non dans l’intérêt du peuple, mais contre son intérêt et/ou dans l’intérêt personnel des dirigeants et des personnes proches du pouvoir

3) les créanciers connaissaient (ou étaient en mesure de connaître) la destination odieuse des fonds prêtés

Plus...

Alexander Sack, qui a théorisé cette doctrine en 1927, explique :

« Si un pouvoir despotique contracte une dette non pas pour les besoins et dans les intérêts de l’État, mais pour fortifier son régime despotique, pour réprimer la population qui le combat, etc., cette dette est odieuse pour la population de l’Etat entier (…). 
Cette dette n’est pas obligatoire pour la nation ; c’est une dette de régime, dette personnelle du pouvoir qui l’a contractée, par conséquent elle tombe avec la chute de ce pouvoir ». 
Il ajoute un peu plus loin :

« On pourrait également ranger dans cette catégorie de dettes les emprunts contractés dans des vues manifestement intéressées et personnelles des membres du gouvernement ou des personnes et groupements liés au gouvernement — des vues qui n’ont aucun rapport aux intérêts de l’État ».

Sack souligne également que les créanciers de telles dettes, lorsqu’ils ont prêté en connaissance de cause, « ont commis un acte hostile à l’égard du peuple ; ils ne peuvent donc pas compter que la nation affranchie d’un pouvoir despotique assume les dettes « odieuses », qui sont des dettes personnelles de ce pouvoir ».

Ainsi, trois conditions se dégagent pour qualifier une dette d’odieuse :

1) elle a été contractée par un régime despotique, dictatorial, en vue de consolider son pouvoir

2) elle a été contractée non dans l’intérêt du peuple, mais contre son intérêt et/ou dans l’intérêt personnel des dirigeants et des personnes proches du pouvoir

3) les créanciers connaissaient (ou étaient en mesure de connaître) la destination odieuse des fonds prêtés

……

Alexander Nahum Sack or Aleksandr Naumovich Zak, (5 October 1890 in Moscow, Russia – 1955 in New York, United States), was a jurisprudence expert and professor of Russian law, specialized in international financial legislation. After teaching in Saint Petersburg university, he left the Soviet Russia in 1921 to settle in Estonia, where he advised the government in monetary issues. He also gained the Estonian citizenship, but moved to Paris in 1925. He taught at the Institute of Political Studies in Paris and in the International Law Academy in The Hague before moving to London in 1929 to work as an expert for Equitable Life Insurance. Work for this company led him to New York, where he definitely established in 1930. After obtaining the USA nationality, he was invited to teach at Northwestern University and New York University until 1943, working as a free-lance law expert for the Justice Department until 1947.

Sack is best known for his formalization of the odious debt doctrine in his work Les effets des transformations des Etats sur leurs dettes publiques et autres obligations financières(Effects of the transformations of the states in their public debts and other financial obligations), published in Paris in 1927, when he taught law at the Institute of Political Studies. Alexander Sack synthetised the concept of odious debt based on precedents from the 19th century, such as the Mexican government rejection to pay debts acquired by the emperor Maximilian I, and the rejection by the USA, once annexed Cuba, to pay the debts acquired when it was a Spanish colony.